जगभरात कांद्याचे भाव वाढले: शेतकऱ्यांच्या पाठिंब्यासाठी महाराष्ट्र सरकारला वेक अप कॉल
कांद्याचे भाव जगभर गगनाला भिडले असून, कांदा सोन्यापेक्षा अधिक मौल्यवान बनला आहे. फिलीपिन्समध्ये, डिसेंबर 2022 मध्ये प्रति किलोग्राम कांद्याचे भाव 1200 रुपये पर्यंत पोहोचले. परिस्थिती इतकी भीषण आहे की लोक कांद्याची देशात तस्करी करत आहेत आणि अधिकाऱ्यांनी अलीकडच्या काही महिन्यांत अनेक शिपमेंट रोखल्या आहेत.
फिलिपिन्स मध्ये कांद्याला सोन्याचा भाव मिळत आहे आणि महाराष्ट्रातील शेतकरी मात्र आपला कांदा पन्नास पैसे ते एक रुपयाला विकत आहे.
दुर्दैवाने, कांद्याच्या चढ्या भावाचा फायदा महाराष्ट्रातील कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांना होत नाही आहे, जे पोटापाण्यासाठी धडपडत आहेत. कांदा लागवडीसाठी शेतकऱ्यांना जास्त खर्च येतो, पण त्यांना आज प्रति क्विंटल फक्त 600 ते 800 रुपये मिळत आहेत. आज महाराष्ट्रातील कांदा शेतकरी एवढा हतबल झाला आहे की तो आपला कांदा रस्त्याने फेकून द्यायला तयार आहे कारण त्याला योग्य भाव मिळत नाही आहे. महाराष्ट्र आणि भारत सरकारने, फिलिपिन्स आणि मोरोक्को सारख्या देशांतील कांद्याच्या मोठ्या मागणीची दखल घेतली पाहिजे आणि शेतकऱ्यांना त्यांच्या कांद्याला योग्य भाव देऊन मदत केली पाहिजे.
गरज असलेल्या देशांना कांद्याची निर्यात करणे आवश्यक
युरोपीय संघातील देशांमधील दुष्काळ आणि खराब पिकांमुळे जागतिक बाजारपेठेत कांद्याची मागणी वाढत असल्याने भारत सरकारला फिलीपिन्स, मोरोक्को यासारख्या देशांमध्ये कांदा निर्यात करण्याची चांगली संधी आहे. फिलीपिन्समधील परिस्थिती फार गंभीर आहे, जिथे कांदा मांसापेक्षा महाग आहे. महाराष्ट्र सरकारसाठी शेतकऱ्यांना त्यांच्या कांद्याला वाजवी किंमत देण्याची आणि राज्याची अर्थव्यवस्था सुधारण्याची ही खूप चांगली संधी आहे.
फिलिपिन्स मध्ये परिस्थिती बिकट
फिलिपिन्स या देशात कांद्याचे सध्याचे भाव गगनाला भिडले असून लोक त्यांची सोन्याप्रमाणे तस्करी करत आहेत. कांद्याचे भाव फिलीपिन्ससह जगातील अनेक भागांमध्ये वाढले आहेत आणि त्यामुळे कांदा एक लक्झरी वस्तू बनला आहे. फिलीपिन्समध्ये मांसापेक्षा कांदा महाग आहे. आज कांदा प्रत्यक्षात जगाला रडवत आहे. आजच्या तारखेत कांदा हे जागतिक अन्न संकटाचे प्रतीक बनले आहे.
काही ठिकाणी कांद्याची तस्करीही सुरू झाली आहे. डिसेंबर 2022 मध्ये, अधिकार्यांनी आयात केलेल्या पेस्ट्री केक आणि ब्रेड उत्पादनांमध्ये लपलेले 50,000 किलो कांदे तस्करीत पकडले. 22 आणि 23 जानेवारी रोजी सीमाशुल्क अधिकाऱ्यांनी झांबोआंगा बंदरावर सुमारे 9.5 दशलक्ष पेसो (जवळपास 1 करोड 42 लाख रुपये) किमतीचा लाल कांदा जप्त केला.
युक्रेन-रशिया युद्धाचा परिणाम
कांद्याच्या वाढत्या किमतींमुळे जागतिक भाजीबाजार सध्या संकटात आहे. युक्रेन आणि रशिया यांच्यातील युद्धाचा परिणाम जगभरातील खाद्यपदार्थांच्या किम्मतिंवर झाला आहे. गेल्या वर्षी रशिया-युक्रेन युद्धात गहू आणि इतर धान्यांच्या किमतीत वाढ झाली होती. या युद्धामुळे जगभर अन्नधान्याच्या किमती झपाट्याने वाढू लागल्या आहेत. नेदरलँड हा देश जगातील सर्वात मोठा कांदा निर्यातदार आहे परंतू दुष्काळामुळे नेदरलँड प्रभावित झाला, ज्यामुळे जानेवारीच्या उत्तरार्धापासून फेब्रुवारीच्या सुरुवातीपर्यंत कांद्याची घाऊक किंमत प्रति किलो $0.70 (रु. 58) इतकी विक्रमी झाली.
निष्कर्ष
फिलीपिन्समध्ये लोक कांद्याची तस्करी करत असताना, महाराष्ट्रातील शेतकरी मात्र पन्नास पैसे ते एक रुपया प्रतिकिलो इतका कमी भाव देऊन आपला उदरनिर्वाह करण्यासाठी धडपडत आहेत. महाराष्ट्र आणि भारत सरकारने आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत कांद्याच्या मोठ्या मागणीचा फायदा घेऊन शेतकऱ्यांना रास्त भाव दिला पाहिजे. सर्वांसाठी अन्न सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी शेतीमध्ये गुंतवणूक करणे आणि शेतकऱ्यांना आधार देणे ही काळाची गरज आहे.
या संकटाने जगभरातील सरकारांना शेतीला प्राधान्य देण्यासाठी आणि शाश्वत आणि न्याय्य अन्न व्यवस्थेच्या दिशेने काम करण्यासाठी एक वेक-अप कॉल म्हणून काम केले पाहिजे.